Taszczyn pszczeli – wilk na pszczoły

Klauzula informacyjna dot. przetwarzania danych osobowych na podstawie obowiązku prawnego ciążącego na administratorze. Szczegółowe informacje znajdują się w zakładce: Polityka prywatności.

Taszczyn pszczeli (Philanthus triangulum), często zwany także wilkiem pszczelim to przedstawiciel bardzo licznego i niezmiernie zróżnicowanego rzędu owadów lądowych – błonkówek (Hymenoptera). Należy do rodziny grzebaczowatych (Sphecidae), których liczba gatunków na całym świecie sięga 8000, a w Europie Środkowej około 300.

Wygląd:

Wyglądem przypomina osę i bardzo często jest z nią mylony, przede wszystkim przez niedoświadczonych obserwatorów. Ten średniej wielkości owad osiąga długość od 8 do 17 mm; samica (do 17 mm) jest wyraźnie większa od samca (do 10 mm). Cechą charakterystyczną jest bardzo duża głowa z grubymi i stosunkowo krótkimi czułkami, z przodu 2-3 trójkątne żółto-białe plamy, przybierające kształt korony. Taszczyn jest w przeważającej części żółto-czarny; żółte są odnóża oraz odwłok, który jest przyozdobiony czarnymi paskami. Jedynie potylica jest barwy ciemnoczerwonej bądź brunatnej.

Występowanie:

Taszczyn jest owadem ciepłolubnym, pospolicie i licznie występującym w prawie całej Europie (poza północą), preferującym piaszczyste lub gliniaste tereny oraz nasłonecznione i ubogo porośnięte stanowiska o charakterze stepowym. Spotkać go można w okresie od czerwca do września.

Występuje przede wszystkim na terenach otwartych takich jak łąki lub ugory, pojawia się często na drogach leśnych oraz polnych, a także na obrzeżach lasów. Gniazda spotkać można również 
w pobliżu siedlisk ludzkich.

Liczebność taszyczna choć duża, to ze względu na szkodliwą działalność człowieka (np. użyźnianie muraw i przekształcanie ich w użytki rolne) cały czas ulega zmniejszaniu i w przyszłości może stać się rzadkością.

Gniazda:

Ze względu na łatwość drążenia korytarzy, samice wybierają na gniazda stanowiska piaszczyste (zarówno tereny płaskie jak i strome skarpy, zbocza wąwozów oraz rowy), a kopiąc je używają nóg oraz żuwaczek. Typowe gniazdo składa się z jednego, długiego (do 1 m długości tunelu) oraz rozgałęzionych chodników, kończących się komorami lęgowymi (do 10). Jego wejście jest zawsze bardzo dokładnie ukrywane w celu zabezpieczenia przed atakami innych owadów. Niektóre taszczyny budują swoje gniazda używając do tego spróchniałego drewna, włókien roślinnych lub błota.

Pokarm:

Larwy karmione są pszczołami miodnymi (robotnicami) - samica potrzebuje od 3 do 6, natomiast samiec od 1 do 3. Dorosłe osobniki żywią się pyłkiem i nektarem. Nektar jest spijany nie tylko 
z kwiatów ale także z pszczół (poprzez wyciskanie go z ofiary).

Polowanie:

Taszczyn poluje tylko na pszczoły. Wykrywa je dzięki zmysłom węchu i wzroku. Dopiero kiedy jest pewny swej ofiary, błyskawicznie atakuje ją i żądląc w zwój nerwowy wywołuje paraliż. Jakiekolwiek formy obrony są bezskuteczne i nawet pszczele żądło nie stanowi żadnego zagrożenia dla mocnego i wytrzymałego oskórka taszczyna. Jak już zostało wspomniane wcześniej, ze sparaliżowanej pszczoły wyciska i spija nektar, a następnie zabiera ją do gniazda. Dzięki temu, że ofiara jest paraliżowana, a nie zabijana na miejscu, może być dłużej magazynowana w postaci zapasów, nie ulegając zepsuciu.

Tryb życia:

  • Taszczyny żyją samotnie, chociaż zdarzają się bardzo duże, liczące nawet do tysięcy osobników kolonie.
  • Są to owady bardzo płochliwe, jednakże przebywanie na osiedlach miejskich nie stanowi dla nich żadnego problemu. Nie są agresywne i nie zaatakują nikogo, tak długo jak nie poczują się zagrożone.
  • Dzięki swojej niezwykle dobrej pamięci taszczyn bez problemu jest w stanie nie tylko odnaleźć drogę do swojego gniazda, ale zrobi to wybierając tą najkrótszą z możliwych. W przypadku gdy otoczenie gniazda ulegnie chociaż niewielkiej zmianie, owad może nie być w stanie go odnaleźć.

Literatura:

Bellmann H., 20047, Spotkania z przyrodą. Owady, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Gębicki C., Szwedo J., 2000, Owady Polski. Atlas i klucz, wyd. Kubajak, Kraków.

Reichholf-Riehm H., 1997, Leksykon przyrodniczy. Owady, wyd. Świat Książki, Warszawa

Turyn E. (red), 2005, Zwierzęta: Encyklopedia ilustrowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Zahradnik J., 1996, Przewodnik. Owady, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.

https://insektarium.net/hymenoptera-2/crabronidae/philanthus-triangulum-taszczyn-pszczeli/

http://www.ipomorze.pl/taszczyn_pszczeli_philanthus_triangulum,1437255529.html

https://swiatmakrodotcom.wordpress.com/2016/07/06/taszczyn-pszczeli-philanthus-triangulum-pszczeli-wilk/

Oprac. Marta Kupisz - stażystka w OT BPK