Wiosna tuż tuż - przyroda budzi się do życia.
Przedwiośnie jest okresem ogromnego poruszenia w świecie roślin (i zwierząt), bowiem w tym okresie, kiedy słońce zaczyna grzać coraz mocniej zaczynają kiełkować i wypuszczać swoje pąki pierwsze rośliny, powoli przygotowując się do kwitnięcia. Wawrzynek wilczełyko jest jednym z roślinnych zwiastunów wiosny.
Charakterystyka:
Wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum) jest drobnym, słabo rozgałęzionym krzewem
z rodziny wawrzynkowatych (thymelaeaceae) osiągającym do 1,5-2 m wysokości i zrzucającym liście na zimę. Pędy ma nagie, a klinowato-lancetowate i zaostrzone liście (3-8 cm długości i 1-2,5 cm szerokości) skupione są na końcach gałązek. Kora ma zabarwienie szarobrązowe.
Kwiaty o różowej/purpurowo-różowej barwie i zapachu hiacyntów zebrane są zazwyczaj po 3 w kątach blizn po ubiegłorocznych liściach. Rozwijają się gęsto na zdrewniałych gałązkach przed wypuszczeniem liści. Rurka kwiatowa ma długość 5-10 mm. Zapylane są przez trzmiele, motyle i pszczoły.
Okrągłe, szkarłatnoczerwone owoce (pestkowce) skupione są na gałązce poniżej liści; rozsiewane są przez ptaki.
Kwitnienie:
Przedwiośnie - marzec i kwiecień, czasami od połowy lutego.
Siedlisko, rozmieszczenie w Polsce i na świecie:
Rośnie w cienistych lasach liściastych i mieszanych, zaroślach, ziołoroślach w sąsiedztwie potoków i brzegów rzek. Występuje na terenach z żyznymi, bogatymi w próchnicę glebami wilgotnymi, gliniastymi lub ilastymi.
Porasta tereny całego kraju, w dużym rozproszeniu. Powszechnie zrywany (bądź całkowicie wykopywany i przesadzany) w celach dekoracyjnych oraz handlowych, w związku z czym w wielu obszarach kraju stał się rośliną bardzo rzadką bądź został całkowicie wytępiony. Duże zagrożenie stanowi także wprowadzanie monokultur drzew szpilkowych w miejsce lasów mieszanych.
Występuje na większości obszarów Europy, Syberii, Kaukazu oraz w Azji Mniejszej.
Właściwości lecznicze i toksyczne:
Stosowany w homeopatii w leczeniu różnych chorób skóry (w tym wysypek) i nerwobólów.
Cała roślina jest trująca. Kwiaty, owoce oraz świeża kora zwierają silnie drażniące i toksyczne substancje: mezereinę (główna substancja trująca), dafnetynę, dafninę i inne.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin jest objęty ochroną częściową.
Literatura:
Nawara Z., Sendecki P., 1999, Rośliny chronione w Polsce. MUZA SA, Warszawa
Eisenreich W., handel A., Zimmer U., i in., 2005, Rozpoznawanie roślin i zwierząt. Elipsa, Warszawa
Moszowicz J., 1976, Rośliny trujące. WSiP, Warszawa
Polakowski B., 1995, Rośliny chronione – Atlas. PWN, Warszawa
Oprac. Marta Kupisz - stażystka w ZPKWŁ-Oddziale Terenowym Bolimowskiego Parku Krajobrazowego
