Wraz z nadejściem zimowych dni, niskie temperatury oraz brak pożywienia zmuszają wiele ptaków do pojawiania się w pobliżu osiedli ludzkich. Pozostawione na drzewach i krzewach owoce, nieskoszone trawy lub pełne karmniki sprawiają, że ptasia brać przenosi się do naszych ogrodów i podwórek. Do takich ptaków należy m.in. gil. Jest to jednocześnie gatunek, na którego ornitolodzy Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków postanowili zwrócić szczególną uwagę podczas tegorocznego Zimowego Ptakoliczenia.
Wygląd:
Gil (Phyrrhula pyrrhula) jest stosunkowo dużym (długość jego ciała wynosi od 15,5 do 17,5cm)
ptakiem o pulchnym tułowiu, grubej szyi i dużej głowie. Dziób ma krótki i gruby, o wypukłym, zaokrąglonym profilu obu szczęk. Na głowie dorosłego osobnika znajduje się czarna czapeczka. Czarny jest także długi ogon,
z którym kontrastuje biały kuper i podogonie oraz długie skrzydła, przyozdobione białą przepaską. Samca gila łatwo można rozpoznać po jaskrawo różowoczerwonym spodzie ciała i popielatym grzbiecie, natomiast samica jest od spodu szaro-beżowa a jej grzbiet jest brązowo-szary. Młode gila nie posiadają czarnej czapeczki a ubarwieniem przypominają samicę.
Występowanie i zachowanie:
Gil to ptak głównie osiadły, tylko część osobników z północy spędza zimę w Europie Centralnej.
Występuje w siedliskach typowo leśnych. Gniazduje głównie w borach iglastych (przeważnie jodłowych i świerkowych) i mieszanych, ale można go także spotkać w lasach mieszanych, parkach sadach, ogrodach czy też na cmentarzach. Zimą pojawia się w miastach, szukając pożywienia
w karmnikach.
Gniazda gila są zazwyczaj założone na osłoniętych gałęziach małych, gęstych drzew iglastych bądź w krzewach.
Flegmatyczny, spokojny, nieszczególnie płochliwy, stroni od przebywania na otwartych przestrzeniach. Najczęściej spotykany w parach lub niewielkich, luźnych stadkach. Charakteryzuje się szybkim i falistym lotem.
Pożywienie:
Gile żywią się różnymi nasionami oraz pączkami drzew i roślin zielnych, latem zjadają także niewielkie owady oraz pająki. Pisklęta są karmione ślimakami, gąsienicami, pajęczakami.
Głos:
Skromny, niegłośny śpiew, często określany jako melancholijny. Wydaje z siebie dźwięki w postaci krótkich bądź fletowych gwizdów „phiu”
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt gil jest objęty ochroną ścisłą.
Oprac. Marta Kupisz - stażystka w ZPKWŁ - Oddziale Terenowym Bolimowskiego Parku Krajobrazowego
Literatura:
Svensson L., 2012, Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego. Przewodnik Collinsa, Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Lohmann M., rok 2005, Obserwujemy ptaki, Warszawa
Hudec K., 1994, Przewodnik Ptaki, Warszawa
Jonsson L., 1998, Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego, Warszawa
http://otop.org.pl/zimowe-ptakoliczenie/najczesciej-obserwowane-gatunki/gil/
