Zamki nad Pilicą - Majkowice

Klauzula informacyjna dot. przetwarzania danych osobowych na podstawie obowiązku prawnego ciążącego na administratorze. Szczegółowe informacje znajdują się w zakładce: Polityka prywatności.

Majkowice położone są w otulinie Sulejowskiego Parku Krajobrazowego nieopodal jego południowej granicy. To stara średniowieczna wieś na planie owalnicy, a zapewne wcześniej ośrodek kultury prasłowiańskiej. Świadczyć o tym mogą liczne stanowiska archeologiczne oraz relacje ludności o znaleziskach artefaktów należących do tychże kultur.

W tejże osadzie i jej okolicach znajdowano również wiele artefaktów z okresu ”wpływów rzymskich” co potwierdza dodatkowo fakt istnienia już w tym okresie brodu- przeprawy przez Pilicę.W Majkowicach istniały/istnieją trzy kolejno następujące po sobie założenia obronne. Najstarsze z nich, zlokalizowane obecnie na niewielkim kopcu we wschodniej części osady, miało prawdopodobnie formę drewnianego gródka obronnego. Być może budowla ta powstała w XII/XIII wieku i funkcjonowała do początku XIV stulecia jako fortalicja należąca do rodu Nagodziców-Jelitczyków. Na północny wschód od kopca, blisko rzeki Pilicy, znajdują się bardzo słabo już widoczne pozostałości kolejnego nasypu ziemnego. Wzgórek z reliktami zamkowej wieży był dobrze zarysowany jeszcze przed drugą wojną światową, ale jesienią 1944 został zniwelowany przez Niemców, umacniających linię obrony Pilicy. Stała na nim późnośredniowieczna warownia Nagodziców-Jelitczyków, wzmiankowana w źródłach historycznych jako „castrum Surdęga”. Gotycki kamienny zamek nie istniał długo i już w XVI stuleciu został częściowo rozebrany i opuszczony. Kilkaset metrów od zamku gotyckiego, na początku XVI wieku wzniesiono nowy, gotycko-renesansowy budynek należący do rodziny Majkowskich-Nagodziców. Budowla ta swym charakterem i cechami architektoniczno-urbanistycznymi nawiązuje bardziej do dworu aniżeli do zamku. Możemy zatem użyć w omawianym wypadku terminu „zameczek”. Zameczek składał się z domu mieszkalnego o wymiarach około 15,5 na 13,5 metra, do którego od północy i wschodu dostawiono dwa ryzality. Ryzalit wschodni pełnił rolę przejazdu bramnego oraz prawdopodobnie zamkowej kaplicy, a w budynku północnym mieściła się klatka schodowa. Od północnego zachodu do domu mieszkalnego dobudowano, najlepiej dzisiaj zachowaną, okrągłą basztę, która na wysokości pierwszego piętra przyjmuje plan ośmioboku, a u zwieńczenia jest kwadratowa. Zamek został poważnie zniszczony podczas „Potopu szwedzkiego” kiedy to przez bród w Majkowicach przeprawiała się armia Karola Gustawa. Nowożytna rezydencja Majkowskich-Nagodziców zamieszkiwana była przez nich do początku XVII wieku, następnie sprzedana była rodzinie Poniatowskich, potem budowla popadała w ruinę. Do dawnej własności obiektu i koligacji rodzinnych „przyznawał się” profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie Zbigniew Majkowski (1946 – 2011). Dziś „zameczek” jest malowniczą ruiną pozostającą własnością prywatną. Pozostały: fragment baszty, pozostałości ścian nośnych, oraz niewielka, odgruzowana piwnica.(PW)